*သံဃာဆိုသည္မွာ"သု႒ဳ ကိေလေသ ဟနတီတိ သံေဃာ = ေကာင္းစြာကိေလသာတို႔ကို သတ္တတ္ေသာေၾကာင့္သံဃာမည္၏။"
တနည္းအားျဖင့္"ဒိ႒ိ သီလသာမေညန သံဟေတာတိ သံေဃာ = အယူ သီလ ေပါင္းအပ္ေသာေၾကာင့္ သံဃာမည္၏။
ဤသံဃာနွစ္မ်ိုဳးတြြင္ "သမုတိသံဃာ"နွင့္ "ပရမတၳသံဃာ"ဟူ၍ရွိေပသည္။
"သမုတိသံဃာ"ဆိုသည္မွာျမတ္စြာဘုရားရွင္
သမုတ္ပညတ္ခ်က္အရျဖစ္ေသာ သံဃာျဖစ္သည္။
"ပရမတၳသံဃာ"ဆိုသည္မွာ ပကတ္ိအမွန္သဘာ၀အရျဖစ္ေသာ သံဃာျဖစ္သည္။အရိယာသံဃာကိုဆိုလိုေပသည္။
*(ပရိတ္ၾကီနိႆယသစ္၊ရတနာ့သုတ္အဖြင့္)
"စတၱာရိ ပုရိသယုဂါနိ အ႒ပုရိသပုဂၢလာ "စသျဖင့္သံဃဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါးတြြင္ပါေသာသံဃာသည္တိုက္ရိုက္အားျဖင့္ ပရမတၱသံဃာကိုဆိုလို၏။
သရဏဂံုသံုးပါးတြင္ပါေသာ"သံဃံ သရဏံ ဂစၦာမိ"တြင္လည္းအရိယာသံဃာကိုသာတိုက္ရိုက္ဆိုလိုသည္။
ဤသည္တို႔ကိုေထာက္၍အခ်ိဳ႕ကသမုတိသံဃာသည္သံဃာအတု၊ပရမတၱသံဃာသည္သံဃာအစစ္ျဖစ္၍
သမုတိသံဃာသံဃာထံတြင္သရဏဂံုေဆာက္တည္၍မရဟုလြန္လြန္က်ဳးက်ဴးဆိုလာေပသည္။
**သံဃဂုဏ္ေတာ္အဖြင့္တြင္ပါေသာ"သုပၸဋိပႏၷ"သည္ေကာင္းေသာအက်င့္ကိုက်င့္သည္ဟုဆိုေပရာေကာင္းေသာအက်င့္သည္..
(၁)သီလအက်င့္တပါး ၊
(၂) သမာဓိအက်င့္တပါး ၊
(၃)ပညာအက်င့္တပါး ဟူ၍သံုးပါးရွိ၏။
သီ္လတြင္ေလာကီသီလ၊ေလာကုတၱရာသီလဟူ၍၏။
ေလာကီ္သီလဟူသည္၀ိနည္းပိဋကတ္လာကုေဋကိုးေထာင္တစ္ရာငါးသန္းသံုးေသာင္းေျခာက္ေထာင္ရွိျပီး၊အက်ဥ္းအားျဖင့္(၂၂၇)သြယ္ေသာသီလသိကၡာပုဒ္မ်ားျဖစ္ေလသည္။
ေလာကုတၱရာသီ္လသည္မဂ္စိတ္ေလးပါး၌ပါေသာနိဗၺာန္လ်င္အာရံုရွိေသာသမၼာ၀ါစာ၊သမၼာကမၼႏၱ၊သမၼအာဇိီ၀ ဟုဆိုအပ္ေသာသီ္လကၡႏၶမဂၢင္သံုးပါးျဖစ္သည္။
သမာဓိသည္လည္းေလာကီသမာဓိ၊ေလာကုတၱရာသမာဓိဟူ၍ရွိ၏။
ေလာကီသမာဓိဟူသည္မွာဥပစာရစ်ာန္ေခၚေသာကာမာ၀စရသမာဓိနွင့္တကြကုသိုလ္သမာပတ္ရွစ္ပါး၊ႀကိယာသမာပတ္ရွစ္ပါးျဖစ္သည္။
ေလာကုတၱရာသမာဓိမွာမဂ္စိတ္ေလးခု၌ရွိေသာနိဗၺာန္လ်င္အာရံရွိေသာသမၼာ၀ါယာမ၊သမၼာသတ္ိ၊သမၼာသမာဓိဟုဆိုအပ္ေသာသမာဓိကၡႏၶမဂၢင္သံုးပါးျဖစ္သည္။
ပညာတြင္္လည္းေလာကီပညာ၊ေလာကုတၱရာပညာဟူ၍ခြဲ၏။
ေလာကီပညာဟူသည္ပိဋကတ္သံုးပံု၏ပါဠိ၊အနက္၊အဓိပၸါယ္တို႔ကိုေကာင္းစြာသိနိဳင္ေသာကုသိုလ္ပညာ၊ၾကိယာပညာသည္လည္းေကာင္း၊၀ိပႆနာဉာဏ္ဆယ္ပါးသည္လည္းေကာင္း၊ဒိဗၺစပကၡဳအဘိဉာဏ္၊ဒိဗၺေသာတအဘိဉာဏ္အစရွိေသာအဘ္ိဉာဏ္ပညာမ်ားျဖစ္၏။
ေလာကုတၱရာပညာဆုိသည္မွာမဂ္စိတ္ေလးပါး၌ပါေသာ၊နိဗၺာန္လၽွင္အာရံုရွိေသာသမၼာဒိ႒ိ၊သမၼာသကၤပၸဟုဆိုအပ္ေသာပညကၡႏၶနွစ္ပါးျဖစ္၏။
ထုိတြင္ေလာကုတၱရာသီလ၊သမာဓီ၊ပညာမ်ားသည္အရိယာမ်ား၌သာျဖစ္၏။ေလာကီသီလ၊သမာဓိ၊ပညာမ်ားသည္သမုတိသံဃာဟုေခၚေသာပုထုဇဥ္ရဟန္းမ်ား၊ပရမတၳသံဃာဟုေခၚေသာအရိယာသံဃာမ်ား၊၌္လည္းရွိေပသည္။
ပုထုဇဥ္သံဃာမ်ား၌ရွိေသာသီလ၊သမာဓိ၊ပညာမ်ားသည္္လည္းအလြန္ေကာင္းျမတ္ေသာအက်င့္တရားပင္ျဖစ္၍သုပၸဋိပႏၷဂုဏ္တြင္ပါ၀င္ျပီးျဖစ္သည္။
"စတၱာရိ္ ပုရိသယုဂါနိ အ႒ ပုရိသပုဂၢလာ "ဟူေသာပုဒ္အရပုရိသယုဂေလးပါး၊ပုရိသပုဂၢလေလးပါး၊ရွစ္ပါးတို႔တြင္လည္းေလာကီ္သီ္လ၊သမာဓိ၊ပညာ၊ဂုဏ္နွင့္ျပည့္စံုသည္ျဖစ္၍အလ်ာဏပုထုဇဥ္ျဖစ္ေသာသမုတ္ိသံဃာမ်ားသည္ပထမပုရိသယုဂ၊ပထမပုရိသပုဂၢလတို႔၌ပါ၀င္သည္သာျဖစ္၏။
အလႈခံဆယ့္ေလးဦးတြင္တိရစၦာန္၊သီလမရွိေသာလူတို႔ကိုျပထားေသာ္လည္းပုထုဇဥ္သံဃာကိုသီ္ျခားထည့္မျပထားေပ၊ထိုသို႔မျပရျခင္းသည္"ေသာတာပတၱိ ဖလသစၦိကိရိယာယ ပဋိပေႏၷ ဒါနံ ေဒတ္ိ"ဟူေသာပုဒ္၌ေသာတာပတၱိမဂၢ႒ာန္ပုဂၢိဳလ္နွင့္တကြပုထုဇဥ္ျဖစ္ေသာသမုတိသံဃာမ်ားသည္ပါ၀င္ေလျပီ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္သီးျခားမျပျခင္းျဖစ္သည္။
"ေသာတာပတၱိ ဖလသစၦိကိရိယာယ ..ေသာတာပတၱိဖိုလ္ကုိမ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္းငွာ ၊ ပဋိပေႏၷ…က်င့္ေသာပုဂၢိဳလ္၌ ၊ ဒါနံ…အလႈကို ၊ ေဒတ္ိ..ေပးလႈ၏။"
အလ်ာဏပုထုဇဥ္သံဃာသည္ေသာတာပတၱိဖိုလ္ကိုမ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္းငွာက်င့္ေသာပုဂၢိဳလ္၌ပါ၀င္ေလသနည္းဟူမူရဟန္းသာမေဏျပဳၾကေသာအခါ"သံသရ၀ဋၬဒုကၡေတာ ေမာစနတၳာယ ..သံသရာ၀ဋဆင္းရဲအေပါင္းမွလြတ္ေျမာက္ပါရျခင္းအက်ိဳးငွာ"ဟူ၍၀တ္လာၾကျခင္းျဖစ္ရာထိုစကားနွင့္ေသာတာပတၱိဖိုလ္ကိုမ်က္ေမွာက္ျပဳပါရျခင္းအက်ိဳးငွာဆိုေသာစကားသည္အသံသာကြဲသည္၊အဓိပၸါယ္မွာတူသည္သာျဖစ္၏။
ထိုကလ်ာဏပုထုဇဥ္သံဃာသည္ေသာတာပတၱိဖိုလ္သို႔ေရာက္သည္ျဖစ္ေစ၊မေရာက္သည္ျဖစ္ေစ၊ထိုဖိုလ္သို႔ေရက္ေအာင္က်င့္ရေသာသီလ၊သမာဓိ၊ပညာသိကၡာသံုးပါးဟူေသာလမ္းရိုးၾကီး၌တည္ရွိၾကသည္ျဖစ္၍ေသာတာပတၱိဖိုလ္စာရင္းတြင္ပါ၀င္သည္သာျဖစ္သည္။
ရုပ္ပြားေတာ္၊ေစတီေတာ္မ်ားကိုပူေဇာ္ျခင္းသည္သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိေသာျမတ္စြာဘုရားအားပူေဇာ္ျခင္းျဖစ္သကဲ့သို႔အလ်ာဏပုထုဇဥ္သံုမ်ားကိုလႈဒါန္းပူေဇာ္ျခင္းသည္လည္းျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုပူေဇာ္ျခင္းကိစၥျပီးေတာ့သည္ဟုမွတ္ယူရ၏။**(သာသန၀ိေသာဓနီ)
***ပုထုဇဥ္မ်ားတြင္ကလ်ာဏပုထုဇဥ္နွင့္အႏၶပုထုဇဥ္ဟူ၍ရွိ၏။
ခႏၶာ၊အာယတန၊ဓာတ္၊ပဋိစၥသမုပါဒ္၊ေဗာဓိပကၡိယတရားတို႔၌ခြဲျခားစိတ္ျဖာနိဳင္ေသာအသိဉာဏ္ရွိသူသည္ကလ်ာဏပုထုဇဥ္ျဖစ္သည္။
ထိုတရားတို႔၌ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာနိဳင္ေသာအသိဉာဏ္မရွိသူသည္အႏၶပုထုဇဥ္မည္၏။
သရဏဂံုအရာတြင္ျပေသာသံဃာသည္အလ်ာဏပုထုဇဥ္သံဃာကိုသာျပသည္၊အႏၶပုထုဇဥ္သံဃာကိုမျပၾကေခ်။
သို႔ဆုိလ်င္ခႏၶာ၊အာယတန၊ဓာတ္၊သစၥာအေၾကာင္းမသိေသာအႏၶပုထုဇဥ္ရဟန္းသည္သရဏဂံုမထို္က္ဟုယူဆစရာျဖစ္လာ၏။
ထိုသို႔မယူဆရေခ်။အႏၶပုထုဇဥ္ရဟန္း၌ရွိေသာသီလသည္လည္းကလ်ာဏဓမၼပင္ျဖစ္သည္။ပါတိေမာက္လာ(၂၂၇)သြယ္ေသာသိကၡပုဒ္သည္"အာဒိျဗဟၼစရိသိီလ"မည္၏။"အာဒိျဗဟၼစရိယသီ္လဆိုသည္မွာ"ျဗဟၼစရိယႆ…မဂ္တည္းဟူေသာျဗဟၼစရိယ၏ ၊ အာဒိ…အစအဦးေပတည္း ၊ဣတိ..ထို႔ေၾကာင့္ ၊ အာဒိျဗဟၼစရိယံ…အာဒိျဗဟၼစရိယသီလမည္၏။"ထိုသီ္လသည္ေသာတာပတၱိမဂ္၏အစအဦးေပတည္း။ထိုသီလသို႔ေရာက္ၾကေသာရဟန္း၊သာမေဏတို႔သည္ရဟန္း၊သာမဏျဖစ္သည္နွင့္တစ္ျပိဳင္နက္ေသတာပတၱိမဂၢ႒ေသကၡပုဂိုလ္၏အစ၌တည္ၾကကုန္ေလ၏။သုပၸဋိပႏၷ၊ဥဇုပၸဋိပႏၷ ၊စသျဖင့္ ပုဂိုလ္အေရအတြက္သို႔ေရာက္ေလေတာ့၏။
သို႔ျဖစ္၍သီ္လနွင့္ေကာင္းစြာျပည္႔စံုလ်င္ပညာဉာဏ္မ်က္စိမရွိေသးေသာ္လည္းကလ်ာဏပုထုဇဥ္၌ပါ၀င္သင့္သည္သာျဖစ္သည္။***(သရဏဂံု၀ိနိစၦယက်မ္း )
ထို႔ျပင္ ****"ဒိ႒ိသီ္လသဃာၤေတန သံဟေတာတိ သံေဃာ "(ကခၤါဋီကာ၊ဆ႒၊)အရရွစ္ေယာက္ေျမာက္ေသာပရမတၳသံဃာကိုရည္မွတ္လ်က္သမုတိသံဃာေတာ္ကိုေပါင္းရံုးေသာအားျဖင့္ဤသံဃာေတာ္သည္ဆင္းရဲကိုပယ္ေဖ်ာက္တားျမစ္၍စီးပြားခ်မ္းသာကိုေဆာင္တတ္သည္ျဖစ္၍ကိုးကြယ္ရာျဖစ္၏ဟူေသာနွလံုးသြင္းျခင္းျဖင့္ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူသည္"သံဃံ သရဏံ ဂစၦာမ္ိ သရဏဂံုကိုေဆာက္တည္သည္မည္၏။"
"ပုုထုဇဥ္သံဃာသည္လည္း၊မဂ္၏ေရွးအဖို႔၌ျဖစ္ေသာအက်င့္၌တည္သည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္၊ေရွး၌ျဖစ္ေသာဒါနေစတနာကိုဒါနအတြင္းသို႔ေပါင္းရံုးေရတြက္ရသကဲ့သို႔၊ပုထုဇဥ္သံဃာ၏အက်င့္ကိုလည္းမဂၢပဋိပဒါအက်င့္၌သာေပါင္းရံုးေရတြက္ရ၏။ထိုသီလ၀ႏၱကလ်ာဏပုထုဇဥ္သံဃာသည္လည္း၊အရိယာသံဃာနွင့္အယူသိိ္ီ္လတူသည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္အကယ္၍ကားမေပါင္းအပ္၊ထိုိုသို႔မေပါင္းအပ္ေသာ္လည္း၀ဋ္မွထြက္ေျမာက္ျခင္းအဖို႔ရွိေသာ၊ပုထုဇဥ္တို႔၏သႏၱာန္၌တည္ရွိေသာအယူသီ္လျဖင့္၊ေပါင္းအပ္သည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္၊ဒကၡိေဏယ်သံဃာကဲ့သို႔ျမတ္ေသာလက္အုပ္ခ်ီမိုးရွိခိုးပူေဇာ္ျခင္ငွာထိုက္ေသာ၊သံဃာမည္သည္သာတည္း၊ဤသို႔သိအပ္၏။(ကခၤါဋီကာ၊ဆ႒၊)
ထိုစကားရပ္တို႔ကိုေထာက္၍အရိယာ၊ပုထုဇဥ္သံဃာမ်ားသည္သရဏဂံုထိုက္ေပသည္။****(ထြန္တံုးလက္က်န္ဦးထင္၀ါဒ၀ိနိစၦယ)
ရဟန္း၊သာမေဏမ်ားသည္အရိယာျဖစ္ေစ၊ပုထုဇဥ္ျဖစ္ေစျမတ္ေသာသိီ္လ၏အစြမ္းေၾကာင့္လူအရိယာမ်ား၏ပူေဇာ္မႈကိုခံယူထို္က္ေပသည္။
ရဟန္းေတာ္မ်ား၀တ္ရံုေသာသကၤန္းသည္လည္းအရဟတၱတန္ဆာျဖစ္၍လူတို႔အေနနွင့္ပူေဇာ္ကိုးကြယ္ထိုက္ေပသည္။သမုတိရဟန္းပဲဟူ၍မေထမဲ့ျမင္မျပဳသင့္ေပ။
*****"ေသာတာပန္လူဒါယကာကပုထုဇဥ္ရဟန္းသာမေဏကိုရွစ္ခိုးထိုက္ေသာအေၾကာင္းတို႔မွာရဟန္းအျဖစ္ကိုျပတတ္ေသာအက်င့္တရားနွစ္ဆယ္၊နွင့္အသြင္ျပင္နွစ္မ်ိုဳးတို႔ျဖစ္ေၾကာင္း၊အက်င့္တရားနွစ္ဆယ္မွာ(၁)ျမတ္ေသာတရား၌ေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္း၊(၂)ျမတ္ေသာဥပုသ္ျပဳမႈအျမဲရွိျခင္း၊ျမတ္ေသာဆြမ္းခံမႈစေသာအက်င့္ရွိျခင္း၊ေကာင္းမြန္စြာ၀တ္ရံုေနထိုင္ျခင္း၊စကၡဳစေသာဣေျႏၵတို႔ကိုေစာင့္စည္းျခင္း၊စသည္မ်ားတည္း။အသြင္ျပင္နွစ္မ်ိဳးမွာ(၁)ဖန္ရည္ဆိုးေသာသကၤန္း၀တ္ရံုျခင္း၊(၂)ဦ္းျပည္ေခါင္းတံုးရိတ္ျခင္းတို႔ျဖစ္ေၾကာင္းမိလိႏၵပဉွာ၌ျပဆိုထားေပ၏။
"မင္းျမတ္…လူ၏အသြင္ျပင္တို႔သည္မညီညြတ္၊လူပုဂၢိဳလ္သည္အသြင္ျပင္အားနည္းေသာေၾကာင့္အရဟတၱဖိုလ္သို႔ေရာက္လ်င္၊ေရာက္ေသာထုိေန႔မွာပင္ရဟန္းေသာ္လည္းျပဳရ၏။ပရိိနိဗၺာန္ေသာ္လည္းစံရ၏။ဟုမိန္႔ေတာ္မူ၏။ဤစကားရပ္ကိုေထာက္၍သကၤန္းထူျခားေသာဂုဏ္ရွိေၾကာင္း၊သကၤန္းနွင့္အ၀တ္ထည္သည္ျခားနားေၾကာင္းသိရေပသည္။"*****(လူေသလူျဖစ္၀ါဒါနဳ၀ါဒ၀ိနိစၦယ)
သို႔ဆိုလ်င္သီလရိွေသာအႏၶပုထုဇဥ္ကိုပင္လ်င္က်င့္ဆဲေသကၡပုဂၢိဳလ္အလ်ာဏထဲသို႔ေပါင္းရံုးရည္တြက္၍ကိုးကြယ္ထိုက္လ်င္သံဃာဂုဏ္ေတာ္တြင္အရိယာရွစ္ေယာက္ကိုသာအဘယ္ေၾကာင့္ျပသနည္း။အရိယာရွစ္ေယာက္နွင့္တကြအလ်ာဏပုထုဇဥ္ဟုအဘယ္ေၾကာင့္မေျပသနည္း။
******ထိုသို႔ကိုးပါးဟူ၍ကားမျဖစ္နိဳင္၊ရွစ္ပါးသာျဖစ္နိဳင္၏။အဘယ္ေၾကာင့္ဟူမူထိုအရိယသီ္လ၊အရိယဣျႏၵိယသံ၀ရသီ္လတို႔ကိုက်င့္ဆဲျဖစ္ေသာကလ်ာဏပုထုဇဥ္အရိယာသံဃာတို႔ကိုေသာတာပတၱိဖုိလ္သို႔မ်က္ေမွက္ျပဳရန္က်င့္ဆဲျဖစ္ေသာပထမေသကၡပုဂၢိဳလ္၌အပါအ၀င္သြင္း၍ေရတြက္အပ္ေသာေၾကာင့္တည္း။
"အာဟုေနေယ်ာ-အာဟုေနယ်မည္ကုန္ေသာ၊ဣေမပုဂၢေလာ -ဤပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ၊ န၀ -ကိုးပါးတို႔တည္း ။န၀ -ကိုးပါးတို႔ဟူသည္ ၊ ကတေမ - အဘယ္တို႔နည္း ။ အ႒ -ရွစ္ပါးကုန္ေသာ ၊ အရိယပုဂၢေလာ - အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔သည္လည္းေကာင္း ၊ ေဂါၾတဘူစ - ေဂါၾတဘူပုထုဇဥ္သည္လည္းေကာင္း ၊ ဣတိ - ဤသို႔ ၊ န၀ - ကိုးပါးတည္း။
အာဟုေနယ်ပုဂၢလသုတ္တြင္ကလ်ာဏပုထုဇဥ္ကိုမဂ္၏အေရွ႕အထြတ္အထိပ္ျဖစ္ေသာေဂါၾတဘူပုထုဇဥ္အထိျပထားေပသည္။ထုိပုဂၢိဳလ္သည္အာဟုေနယ်ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။ဤသုတၱန္တြင္ေဂါၾတဘူပုဂၢိဳလ္ကိုေဟာေတာ္မူသျဖင့္ေဂါၾတဘူေရွ႕၌ျဖစ္ကုန္ေသာသီလ၀ႏၱအရာ၌တည္ေသာကလ်ာဏပုထုဇဥ္ရဟန္း၊ေလာကီ၀ိသုဒၶိေျခာက္ပါး၌တည္ေသာကလ်ာဏပုထုဇဥ္ရဟန္းမ်ားကိုလည္းအာဟုေနယ်ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ျဖင့္ယူသင့္ယူထိုက္သည္သာလ်ွင္ျဖစ္ေတာ့၏။အာဟုေနယ်ဆုိသျဖင့္သုပၸဋိပႏၷလည္းပါျပီးျဖစ္ေတာ့သာတည္း။******(သာသနသမၸတိၲဒီပနီ)
ထိုထိုေသာက်မ္းဂန္မ်ားမွအဆိုကိုေထာက္ရႈလ်င္သိီလ၀ႏၱအႏၶပုထုဇဥ္သည္ပင္သရဏဂံုအရာ၌တည္ရွိေသာသံဃာမ်ားပင္ျဖစ္ေပေတာ့သည္။ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္လ်င္အက်ိဳးမ်ားေပသည္။
သမုတ္ိသံဃာသည္သံဃာအတု၊ကိုးကြယ္၍အက်ုိဳးမရွိ၊ပရမတၳသံဃာအရိယာကိုသာကိုးကြယ္ရမည္ဆိုေသာစကားမ်ားသည္သာသနာဖ်က္စကားမ်ားဟုသာမွတ္ယူရမည္ျဖစ္ေပေတာ့၏။
ကိုးကားက်မ္းမ်ား-
(၁) * ပရိတ္ၾကီးနိႆယသစ္ ၊ ရတနာ့သုတ္အဖြင့္ (သေျပကန္ဆရာေတာ္)
(၂) ** သာသန၀ိေသာဓနီ (လယ္တီဆရာေတာ္)
(၃) *** သရဏဂံု၀ိနိစၦယက်မ္း (လယ္တီဆရာေတာ္)
(၄) **** ထြန္တံုးလက္က်န္ဦးထင္၀ါဒ၀ိနိစၦယ (နိဳင္ငံေတာ္သီ္းျခား၀ိနည္းဓိုရ္ အမွတ္ ၈)
(၅)***** လူေသလူျဖစ္၀ါဒါနဳ၀ါဒ၀ိနိစၦယ (နိဳင္ငံေတာ္သီ္းျခား၀ိနည္းဓိုရ္ အမွတ္ ၂ )
(၆) ****** သာသနသမၸတၲိဒီပနီ (လယ္တီဆရာေတာ္)
အရွင္ပညာသီရိ(ရမၼာကၽြန္း)
ဤသံဃာနွစ္မ်ိုဳးတြြင္ "သမုတိသံဃာ"နွင့္ "ပရမတၳသံဃာ"ဟူ၍ရွိေပသည္။
"သမုတိသံဃာ"ဆိုသည္မွာျမတ္စြာဘုရားရွင္
သမုတ္ပညတ္ခ်က္အရျဖစ္ေသာ သံဃာျဖစ္သည္။
"ပရမတၳသံဃာ"ဆိုသည္မွာ ပကတ္ိအမွန္သဘာ၀အရျဖစ္ေသာ သံဃာျဖစ္သည္။အရိယာသံဃာကိုဆိုလိုေပသည္။
*(ပရိတ္ၾကီနိႆယသစ္၊ရတနာ့သုတ္အဖြင့္)
"စတၱာရိ ပုရိသယုဂါနိ အ႒ပုရိသပုဂၢလာ "စသျဖင့္သံဃဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါးတြြင္ပါေသာသံဃာသည္တိုက္ရိုက္အားျဖင့္ ပရမတၱသံဃာကိုဆိုလို၏။
သရဏဂံုသံုးပါးတြင္ပါေသာ"သံဃံ သရဏံ ဂစၦာမိ"တြင္လည္းအရိယာသံဃာကိုသာတိုက္ရိုက္ဆိုလိုသည္။
ဤသည္တို႔ကိုေထာက္၍အခ်ိဳ႕ကသမုတိသံဃာသည္သံဃာအတု၊ပရမတၱသံဃာသည္သံဃာအစစ္ျဖစ္၍
သမုတိသံဃာသံဃာထံတြင္သရဏဂံုေဆာက္တည္၍မရဟုလြန္လြန္က်ဳးက်ဴးဆိုလာေပသည္။
**သံဃဂုဏ္ေတာ္အဖြင့္တြင္ပါေသာ"သုပၸဋိပႏၷ"သည္ေကာင္းေသာအက်င့္ကိုက်င့္သည္ဟုဆိုေပရာေကာင္းေသာအက်င့္သည္..
(၁)သီလအက်င့္တပါး ၊
(၂) သမာဓိအက်င့္တပါး ၊
(၃)ပညာအက်င့္တပါး ဟူ၍သံုးပါးရွိ၏။
သီ္လတြင္ေလာကီသီလ၊ေလာကုတၱရာသီလဟူ၍၏။
ေလာကီ္သီလဟူသည္၀ိနည္းပိဋကတ္လာကုေဋကိုးေထာင္တစ္ရာငါးသန္းသံုးေသာင္းေျခာက္ေထာင္ရွိျပီး၊အက်ဥ္းအားျဖင့္(၂၂၇)သြယ္ေသာသီလသိကၡာပုဒ္မ်ားျဖစ္ေလသည္။
ေလာကုတၱရာသီ္လသည္မဂ္စိတ္ေလးပါး၌ပါေသာနိဗၺာန္လ်င္အာရံုရွိေသာသမၼာ၀ါစာ၊သမၼာကမၼႏၱ၊သမၼအာဇိီ၀ ဟုဆိုအပ္ေသာသီ္လကၡႏၶမဂၢင္သံုးပါးျဖစ္သည္။
သမာဓိသည္လည္းေလာကီသမာဓိ၊ေလာကုတၱရာသမာဓိဟူ၍ရွိ၏။
ေလာကီသမာဓိဟူသည္မွာဥပစာရစ်ာန္ေခၚေသာကာမာ၀စရသမာဓိနွင့္တကြကုသိုလ္သမာပတ္ရွစ္ပါး၊ႀကိယာသမာပတ္ရွစ္ပါးျဖစ္သည္။
ေလာကုတၱရာသမာဓိမွာမဂ္စိတ္ေလးခု၌ရွိေသာနိဗၺာန္လ်င္အာရံရွိေသာသမၼာ၀ါယာမ၊သမၼာသတ္ိ၊သမၼာသမာဓိဟုဆိုအပ္ေသာသမာဓိကၡႏၶမဂၢင္သံုးပါးျဖစ္သည္။
ပညာတြင္္လည္းေလာကီပညာ၊ေလာကုတၱရာပညာဟူ၍ခြဲ၏။
ေလာကီပညာဟူသည္ပိဋကတ္သံုးပံု၏ပါဠိ၊အနက္၊အဓိပၸါယ္တို႔ကိုေကာင္းစြာသိနိဳင္ေသာကုသိုလ္ပညာ၊ၾကိယာပညာသည္လည္းေကာင္း၊၀ိပႆနာဉာဏ္ဆယ္ပါးသည္လည္းေကာင္း၊ဒိဗၺစပကၡဳအဘိဉာဏ္၊ဒိဗၺေသာတအဘိဉာဏ္အစရွိေသာအဘ္ိဉာဏ္ပညာမ်ားျဖစ္၏။
ေလာကုတၱရာပညာဆုိသည္မွာမဂ္စိတ္ေလးပါး၌ပါေသာ၊နိဗၺာန္လၽွင္အာရံုရွိေသာသမၼာဒိ႒ိ၊သမၼာသကၤပၸဟုဆိုအပ္ေသာပညကၡႏၶနွစ္ပါးျဖစ္၏။
ထုိတြင္ေလာကုတၱရာသီလ၊သမာဓီ၊ပညာမ်ားသည္အရိယာမ်ား၌သာျဖစ္၏။ေလာကီသီလ၊သမာဓိ၊ပညာမ်ားသည္သမုတိသံဃာဟုေခၚေသာပုထုဇဥ္ရဟန္းမ်ား၊ပရမတၳသံဃာဟုေခၚေသာအရိယာသံဃာမ်ား၊၌္လည္းရွိေပသည္။
ပုထုဇဥ္သံဃာမ်ား၌ရွိေသာသီလ၊သမာဓိ၊ပညာမ်ားသည္္လည္းအလြန္ေကာင္းျမတ္ေသာအက်င့္တရားပင္ျဖစ္၍သုပၸဋိပႏၷဂုဏ္တြင္ပါ၀င္ျပီးျဖစ္သည္။
"စတၱာရိ္ ပုရိသယုဂါနိ အ႒ ပုရိသပုဂၢလာ "ဟူေသာပုဒ္အရပုရိသယုဂေလးပါး၊ပုရိသပုဂၢလေလးပါး၊ရွစ္ပါးတို႔တြင္လည္းေလာကီ္သီ္လ၊သမာဓိ၊ပညာ၊ဂုဏ္နွင့္ျပည့္စံုသည္ျဖစ္၍အလ်ာဏပုထုဇဥ္ျဖစ္ေသာသမုတ္ိသံဃာမ်ားသည္ပထမပုရိသယုဂ၊ပထမပုရိသပုဂၢလတို႔၌ပါ၀င္သည္သာျဖစ္၏။
အလႈခံဆယ့္ေလးဦးတြင္တိရစၦာန္၊သီလမရွိေသာလူတို႔ကိုျပထားေသာ္လည္းပုထုဇဥ္သံဃာကိုသီ္ျခားထည့္မျပထားေပ၊ထိုသို႔မျပရျခင္းသည္"ေသာတာပတၱိ ဖလသစၦိကိရိယာယ ပဋိပေႏၷ ဒါနံ ေဒတ္ိ"ဟူေသာပုဒ္၌ေသာတာပတၱိမဂၢ႒ာန္ပုဂၢိဳလ္နွင့္တကြပုထုဇဥ္ျဖစ္ေသာသမုတိသံဃာမ်ားသည္ပါ၀င္ေလျပီ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္သီးျခားမျပျခင္းျဖစ္သည္။
"ေသာတာပတၱိ ဖလသစၦိကိရိယာယ ..ေသာတာပတၱိဖိုလ္ကုိမ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္းငွာ ၊ ပဋိပေႏၷ…က်င့္ေသာပုဂၢိဳလ္၌ ၊ ဒါနံ…အလႈကို ၊ ေဒတ္ိ..ေပးလႈ၏။"
အလ်ာဏပုထုဇဥ္သံဃာသည္ေသာတာပတၱိဖိုလ္ကိုမ်က္ေမွာက္ျပဳျခင္းငွာက်င့္ေသာပုဂၢိဳလ္၌ပါ၀င္ေလသနည္းဟူမူရဟန္းသာမေဏျပဳၾကေသာအခါ"သံသရ၀ဋၬဒုကၡေတာ ေမာစနတၳာယ ..သံသရာ၀ဋဆင္းရဲအေပါင္းမွလြတ္ေျမာက္ပါရျခင္းအက်ိဳးငွာ"ဟူ၍၀တ္လာၾကျခင္းျဖစ္ရာထိုစကားနွင့္ေသာတာပတၱိဖိုလ္ကိုမ်က္ေမွာက္ျပဳပါရျခင္းအက်ိဳးငွာဆိုေသာစကားသည္အသံသာကြဲသည္၊အဓိပၸါယ္မွာတူသည္သာျဖစ္၏။
ထိုကလ်ာဏပုထုဇဥ္သံဃာသည္ေသာတာပတၱိဖိုလ္သို႔ေရာက္သည္ျဖစ္ေစ၊မေရာက္သည္ျဖစ္ေစ၊ထိုဖိုလ္သို႔ေရက္ေအာင္က်င့္ရေသာသီလ၊သမာဓိ၊ပညာသိကၡာသံုးပါးဟူေသာလမ္းရိုးၾကီး၌တည္ရွိၾကသည္ျဖစ္၍ေသာတာပတၱိဖိုလ္စာရင္းတြင္ပါ၀င္သည္သာျဖစ္သည္။
ရုပ္ပြားေတာ္၊ေစတီေတာ္မ်ားကိုပူေဇာ္ျခင္းသည္သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိေသာျမတ္စြာဘုရားအားပူေဇာ္ျခင္းျဖစ္သကဲ့သို႔အလ်ာဏပုထုဇဥ္သံုမ်ားကိုလႈဒါန္းပူေဇာ္ျခင္းသည္လည္းျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုပူေဇာ္ျခင္းကိစၥျပီးေတာ့သည္ဟုမွတ္ယူရ၏။**(သာသန၀ိေသာဓနီ)
***ပုထုဇဥ္မ်ားတြင္ကလ်ာဏပုထုဇဥ္နွင့္အႏၶပုထုဇဥ္ဟူ၍ရွိ၏။
ခႏၶာ၊အာယတန၊ဓာတ္၊ပဋိစၥသမုပါဒ္၊ေဗာဓိပကၡိယတရားတို႔၌ခြဲျခားစိတ္ျဖာနိဳင္ေသာအသိဉာဏ္ရွိသူသည္ကလ်ာဏပုထုဇဥ္ျဖစ္သည္။
ထိုတရားတို႔၌ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာနိဳင္ေသာအသိဉာဏ္မရွိသူသည္အႏၶပုထုဇဥ္မည္၏။
သရဏဂံုအရာတြင္ျပေသာသံဃာသည္အလ်ာဏပုထုဇဥ္သံဃာကိုသာျပသည္၊အႏၶပုထုဇဥ္သံဃာကိုမျပၾကေခ်။
သို႔ဆုိလ်င္ခႏၶာ၊အာယတန၊ဓာတ္၊သစၥာအေၾကာင္းမသိေသာအႏၶပုထုဇဥ္ရဟန္းသည္သရဏဂံုမထို္က္ဟုယူဆစရာျဖစ္လာ၏။
ထိုသို႔မယူဆရေခ်။အႏၶပုထုဇဥ္ရဟန္း၌ရွိေသာသီလသည္လည္းကလ်ာဏဓမၼပင္ျဖစ္သည္။ပါတိေမာက္လာ(၂၂၇)သြယ္ေသာသိကၡပုဒ္သည္"အာဒိျဗဟၼစရိသိီလ"မည္၏။"အာဒိျဗဟၼစရိယသီ္လဆိုသည္မွာ"ျဗဟၼစရိယႆ…မဂ္တည္းဟူေသာျဗဟၼစရိယ၏ ၊ အာဒိ…အစအဦးေပတည္း ၊ဣတိ..ထို႔ေၾကာင့္ ၊ အာဒိျဗဟၼစရိယံ…အာဒိျဗဟၼစရိယသီလမည္၏။"ထိုသီ္လသည္ေသာတာပတၱိမဂ္၏အစအဦးေပတည္း။ထိုသီလသို႔ေရာက္ၾကေသာရဟန္း၊သာမေဏတို႔သည္ရဟန္း၊သာမဏျဖစ္သည္နွင့္တစ္ျပိဳင္နက္ေသတာပတၱိမဂၢ႒ေသကၡပုဂိုလ္၏အစ၌တည္ၾကကုန္ေလ၏။သုပၸဋိပႏၷ၊ဥဇုပၸဋိပႏၷ ၊စသျဖင့္ ပုဂိုလ္အေရအတြက္သို႔ေရာက္ေလေတာ့၏။
သို႔ျဖစ္၍သီ္လနွင့္ေကာင္းစြာျပည္႔စံုလ်င္ပညာဉာဏ္မ်က္စိမရွိေသးေသာ္လည္းကလ်ာဏပုထုဇဥ္၌ပါ၀င္သင့္သည္သာျဖစ္သည္။***(သရဏဂံု၀ိနိစၦယက်မ္း )
ထို႔ျပင္ ****"ဒိ႒ိသီ္လသဃာၤေတန သံဟေတာတိ သံေဃာ "(ကခၤါဋီကာ၊ဆ႒၊)အရရွစ္ေယာက္ေျမာက္ေသာပရမတၳသံဃာကိုရည္မွတ္လ်က္သမုတိသံဃာေတာ္ကိုေပါင္းရံုးေသာအားျဖင့္ဤသံဃာေတာ္သည္ဆင္းရဲကိုပယ္ေဖ်ာက္တားျမစ္၍စီးပြားခ်မ္းသာကိုေဆာင္တတ္သည္ျဖစ္၍ကိုးကြယ္ရာျဖစ္၏ဟူေသာနွလံုးသြင္းျခင္းျဖင့္ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူသည္"သံဃံ သရဏံ ဂစၦာမ္ိ သရဏဂံုကိုေဆာက္တည္သည္မည္၏။"
"ပုုထုဇဥ္သံဃာသည္လည္း၊မဂ္၏ေရွးအဖို႔၌ျဖစ္ေသာအက်င့္၌တည္သည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္၊ေရွး၌ျဖစ္ေသာဒါနေစတနာကိုဒါနအတြင္းသို႔ေပါင္းရံုးေရတြက္ရသကဲ့သို႔၊ပုထုဇဥ္သံဃာ၏အက်င့္ကိုလည္းမဂၢပဋိပဒါအက်င့္၌သာေပါင္းရံုးေရတြက္ရ၏။ထိုသီလ၀ႏၱကလ်ာဏပုထုဇဥ္သံဃာသည္လည္း၊အရိယာသံဃာနွင့္အယူသိိ္ီ္လတူသည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္အကယ္၍ကားမေပါင္းအပ္၊ထိုိုသို႔မေပါင္းအပ္ေသာ္လည္း၀ဋ္မွထြက္ေျမာက္ျခင္းအဖို႔ရွိေသာ၊ပုထုဇဥ္တို႔၏သႏၱာန္၌တည္ရွိေသာအယူသီ္လျဖင့္၊ေပါင္းအပ္သည္၏အျဖစ္ေၾကာင့္၊ဒကၡိေဏယ်သံဃာကဲ့သို႔ျမတ္ေသာလက္အုပ္ခ်ီမိုးရွိခိုးပူေဇာ္ျခင္ငွာထိုက္ေသာ၊သံဃာမည္သည္သာတည္း၊ဤသို႔သိအပ္၏။(ကခၤါဋီကာ၊ဆ႒၊)
ထိုစကားရပ္တို႔ကိုေထာက္၍အရိယာ၊ပုထုဇဥ္သံဃာမ်ားသည္သရဏဂံုထိုက္ေပသည္။****(ထြန္တံုးလက္က်န္ဦးထင္၀ါဒ၀ိနိစၦယ)
ရဟန္း၊သာမေဏမ်ားသည္အရိယာျဖစ္ေစ၊ပုထုဇဥ္ျဖစ္ေစျမတ္ေသာသိီ္လ၏အစြမ္းေၾကာင့္လူအရိယာမ်ား၏ပူေဇာ္မႈကိုခံယူထို္က္ေပသည္။
ရဟန္းေတာ္မ်ား၀တ္ရံုေသာသကၤန္းသည္လည္းအရဟတၱတန္ဆာျဖစ္၍လူတို႔အေနနွင့္ပူေဇာ္ကိုးကြယ္ထိုက္ေပသည္။သမုတိရဟန္းပဲဟူ၍မေထမဲ့ျမင္မျပဳသင့္ေပ။
*****"ေသာတာပန္လူဒါယကာကပုထုဇဥ္ရဟန္းသာမေဏကိုရွစ္ခိုးထိုက္ေသာအေၾကာင္းတို႔မွာရဟန္းအျဖစ္ကိုျပတတ္ေသာအက်င့္တရားနွစ္ဆယ္၊နွင့္အသြင္ျပင္နွစ္မ်ိုဳးတို႔ျဖစ္ေၾကာင္း၊အက်င့္တရားနွစ္ဆယ္မွာ(၁)ျမတ္ေသာတရား၌ေမြ႔ေလ်ာ္ျခင္း၊(၂)ျမတ္ေသာဥပုသ္ျပဳမႈအျမဲရွိျခင္း၊ျမတ္ေသာဆြမ္းခံမႈစေသာအက်င့္ရွိျခင္း၊ေကာင္းမြန္စြာ၀တ္ရံုေနထိုင္ျခင္း၊စကၡဳစေသာဣေျႏၵတို႔ကိုေစာင့္စည္းျခင္း၊စသည္မ်ားတည္း။အသြင္ျပင္နွစ္မ်ိဳးမွာ(၁)ဖန္ရည္ဆိုးေသာသကၤန္း၀တ္ရံုျခင္း၊(၂)ဦ္းျပည္ေခါင္းတံုးရိတ္ျခင္းတို႔ျဖစ္ေၾကာင္းမိလိႏၵပဉွာ၌ျပဆိုထားေပ၏။
"မင္းျမတ္…လူ၏အသြင္ျပင္တို႔သည္မညီညြတ္၊လူပုဂၢိဳလ္သည္အသြင္ျပင္အားနည္းေသာေၾကာင့္အရဟတၱဖိုလ္သို႔ေရာက္လ်င္၊ေရာက္ေသာထုိေန႔မွာပင္ရဟန္းေသာ္လည္းျပဳရ၏။ပရိိနိဗၺာန္ေသာ္လည္းစံရ၏။ဟုမိန္႔ေတာ္မူ၏။ဤစကားရပ္ကိုေထာက္၍သကၤန္းထူျခားေသာဂုဏ္ရွိေၾကာင္း၊သကၤန္းနွင့္အ၀တ္ထည္သည္ျခားနားေၾကာင္းသိရေပသည္။"*****(လူေသလူျဖစ္၀ါဒါနဳ၀ါဒ၀ိနိစၦယ)
သို႔ဆိုလ်င္သီလရိွေသာအႏၶပုထုဇဥ္ကိုပင္လ်င္က်င့္ဆဲေသကၡပုဂၢိဳလ္အလ်ာဏထဲသို႔ေပါင္းရံုးရည္တြက္၍ကိုးကြယ္ထိုက္လ်င္သံဃာဂုဏ္ေတာ္တြင္အရိယာရွစ္ေယာက္ကိုသာအဘယ္ေၾကာင့္ျပသနည္း။အရိယာရွစ္ေယာက္နွင့္တကြအလ်ာဏပုထုဇဥ္ဟုအဘယ္ေၾကာင့္မေျပသနည္း။
******ထိုသို႔ကိုးပါးဟူ၍ကားမျဖစ္နိဳင္၊ရွစ္ပါးသာျဖစ္နိဳင္၏။အဘယ္ေၾကာင့္ဟူမူထိုအရိယသီ္လ၊အရိယဣျႏၵိယသံ၀ရသီ္လတို႔ကိုက်င့္ဆဲျဖစ္ေသာကလ်ာဏပုထုဇဥ္အရိယာသံဃာတို႔ကိုေသာတာပတၱိဖုိလ္သို႔မ်က္ေမွက္ျပဳရန္က်င့္ဆဲျဖစ္ေသာပထမေသကၡပုဂၢိဳလ္၌အပါအ၀င္သြင္း၍ေရတြက္အပ္ေသာေၾကာင့္တည္း။
"အာဟုေနေယ်ာ-အာဟုေနယ်မည္ကုန္ေသာ၊ဣေမပုဂၢေလာ -ဤပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ၊ န၀ -ကိုးပါးတို႔တည္း ။န၀ -ကိုးပါးတို႔ဟူသည္ ၊ ကတေမ - အဘယ္တို႔နည္း ။ အ႒ -ရွစ္ပါးကုန္ေသာ ၊ အရိယပုဂၢေလာ - အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔သည္လည္းေကာင္း ၊ ေဂါၾတဘူစ - ေဂါၾတဘူပုထုဇဥ္သည္လည္းေကာင္း ၊ ဣတိ - ဤသို႔ ၊ န၀ - ကိုးပါးတည္း။
အာဟုေနယ်ပုဂၢလသုတ္တြင္ကလ်ာဏပုထုဇဥ္ကိုမဂ္၏အေရွ႕အထြတ္အထိပ္ျဖစ္ေသာေဂါၾတဘူပုထုဇဥ္အထိျပထားေပသည္။ထုိပုဂၢိဳလ္သည္အာဟုေနယ်ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သည္။ဤသုတၱန္တြင္ေဂါၾတဘူပုဂၢိဳလ္ကိုေဟာေတာ္မူသျဖင့္ေဂါၾတဘူေရွ႕၌ျဖစ္ကုန္ေသာသီလ၀ႏၱအရာ၌တည္ေသာကလ်ာဏပုထုဇဥ္ရဟန္း၊ေလာကီ၀ိသုဒၶိေျခာက္ပါး၌တည္ေသာကလ်ာဏပုထုဇဥ္ရဟန္းမ်ားကိုလည္းအာဟုေနယ်ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ျဖင့္ယူသင့္ယူထိုက္သည္သာလ်ွင္ျဖစ္ေတာ့၏။အာဟုေနယ်ဆုိသျဖင့္သုပၸဋိပႏၷလည္းပါျပီးျဖစ္ေတာ့သာတည္း။******(သာသနသမၸတိၲဒီပနီ)
ထိုထိုေသာက်မ္းဂန္မ်ားမွအဆိုကိုေထာက္ရႈလ်င္သိီလ၀ႏၱအႏၶပုထုဇဥ္သည္ပင္သရဏဂံုအရာ၌တည္ရွိေသာသံဃာမ်ားပင္ျဖစ္ေပေတာ့သည္။ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္လ်င္အက်ိဳးမ်ားေပသည္။
သမုတ္ိသံဃာသည္သံဃာအတု၊ကိုးကြယ္၍အက်ုိဳးမရွိ၊ပရမတၳသံဃာအရိယာကိုသာကိုးကြယ္ရမည္ဆိုေသာစကားမ်ားသည္သာသနာဖ်က္စကားမ်ားဟုသာမွတ္ယူရမည္ျဖစ္ေပေတာ့၏။
ကိုးကားက်မ္းမ်ား-
(၁) * ပရိတ္ၾကီးနိႆယသစ္ ၊ ရတနာ့သုတ္အဖြင့္ (သေျပကန္ဆရာေတာ္)
(၂) ** သာသန၀ိေသာဓနီ (လယ္တီဆရာေတာ္)
(၃) *** သရဏဂံု၀ိနိစၦယက်မ္း (လယ္တီဆရာေတာ္)
(၄) **** ထြန္တံုးလက္က်န္ဦးထင္၀ါဒ၀ိနိစၦယ (နိဳင္ငံေတာ္သီ္းျခား၀ိနည္းဓိုရ္ အမွတ္ ၈)
(၅)***** လူေသလူျဖစ္၀ါဒါနဳ၀ါဒ၀ိနိစၦယ (နိဳင္ငံေတာ္သီ္းျခား၀ိနည္းဓိုရ္ အမွတ္ ၂ )
(၆) ****** သာသနသမၸတၲိဒီပနီ (လယ္တီဆရာေတာ္)
အရွင္ပညာသီရိ(ရမၼာကၽြန္း)
No comments:
Post a Comment